Faşizm sadece bir ideoloji değil, olaylara, hayata yaklaşım biçimi. Bir haslet. Huy. Kibirin yavrusu.

 

Kendisini mükemmel kabul eden bir grup insan kendisinden daha az akıllı ya da akılsız  olduğuna inandığı bir başka grup insana akıl öğretir. Faşizmin senaryosu budur. Gerektiğinde -ne zaman ve neyin gerektiğine o karar verir- şiddet kullanır. İstediği şiddette.

Faşist mükemmelliğe inanır. Kendisinin mükemmelliğine. Kendisini baz alır, kendisini modeller. “Öyleyse herkes onun gibi olmalıdır.” Ona benzemelidir. Bu benzerlik yediğinden yedirmek giydiğinden giydirmek şeklinde tezahür etmez elbette.

 

Faşist güçlünün hayatta kaldığına inanır,  güçlü olmakla acımasız olmak ilintilidir. Duygular neşterle aldırılır, bunun için kin gereklidir. Birine birilerine.

 

Faşist devrimcidir, hızlı ve köklü değişiklikler yapabilir. Bir gecede büyük devrimler olur, başka bir dünyaya uyanıverir insanlar.

 

Faşistin iyisi kötüsü yoktur. Azı çoğu da. Senin faşistin benim faşistim olmaz, oldu mu bölünme olur, bir ipte iki cambaz oynamaz.

 

Büyük sever faşistler; evin, arabanın, sarayın, mabedin en büyüğünü isterler. Allah isteyene ve çalışana veriyor yalnız!

 

Anneannem bir hikaye anlatırdı, o hikayeye Mesnevi’de de rastlamıştım. Musa’yla iddialaşan Firavun, büyük düellodan önceki gece kendini sakalından asarak dua etmiş, ey Musa’nın Tanrı’sı bana da ver, diyerek. Musa nasılsa peygamberim ben, diyerek yatmış uyumuş o gece. O oturumda Musa’nın büyücüleri kazanmış iddiayı.

 

Biz nerede hata yaptık? Neyi kaçırdık? Nerede yattık uyuduk, neyimize güvendik de bunlar geldi başımıza?

 

Faşizm Allah’ın sopasıdır, dağınık kavimleri ve kitleleri toplar büyük devlet yapar. Evvelden beri ne uygarlıklar kurdular,

küçümsenmemelidir.

(Bkz. Roma, Mısır İmparatorlukları/ Uygarlıkları)

* 29 Kasım 2019 tarihli Bartın Gazetesi’nde yayınlanmıştır.